مضرات و خطرات یادگیری زبان دوم برای کودک!
دوستی داشتم که نه تنها اصرار داشت کودکش از همان ابتدا زبان فارسی را یاد بگیرد بلکه تلاش می کرد زبان مادری اش ترکی را به هیچ عنوان یاد نگیرد. دلیل و توجیهش هم خیلی ساده و شفاف بود: “بچه قاطی نکند”!
تمام توضیحات من در مورد یافته های دانشمندان در تأکید بر تقدم زبان مادری بر زبان دوم و ارائه نمونه هایی از نوابغ دو زبانه فایده نکرد که نکرد.
روزی با این دوستم برای استخر قرار گذاشتیم.
گفتم: فردا ساعت 5 بعد از ظهر خوب است؟
گفت: نه! ساعت پنج باید دخترم را از کلاس زبان بیآورم!
گفتم: مگر دخترت چند سال دارد؟
گفت: 4 سال
گفتم: زبان انگلیسی برایش زود نیست؟
گفت: نه! هر چقدر زبان را زودتر یاد بگیرد همانقدر بهتر است. اتفاقاً زبانشناسان می گویند کودک هرچقدر زودتر زبان دیگر را یاد بگیرد، ماندگاری اش بیشتر و فراگیری اش راحتتر است.
گفتم: قاطی نمی کند؟
گفت: نه! میگویند کودک همزمان می تواند 5 زبان را فراگیرد و هر چقدر یادگیری زبانش بیشتر باشد همانقدر بهتر است و مغزش فعالتر می شود.
گفتم: مطمئن هستی که لکنت زبان نمی گیرد و لال نمی شود و ضریب هوشی اش پایین نمی آید و در درسها افت پیدا نمی کند؟
با تأکید بیشتری گفت: نه نه نه! اصلا! در خانه تا می گوییم سیب بخور می گوید: اپل! یا بجای آب می گوید: واتر! اصلا از وقتی به کلاس زبان فرستاده ایم هوش و فراست کودک متفاوت شده است.
…
وقتی تمام پاسخ ها و دلایلش را از زبان خودش شنیدم، گفتم: آیا یکی از این 5 زبان نمی توانست زبان مادری اش ترکی باشد که نه خرج دارد نه رفت و آمد دارد و نه اکتسابی است (بلکه ذاتی است)؟
بیچاره این دوستم واقعاً آچمز شد و تلنگر خورد و با سعه صدر و عقل سلیم گفت: اشتباه کردم! عجب بیراهه ای رفتم.
بعد از آن با دخترش ترکی صحبت کرد و دخترش وقتی من را می بیند با خوشحالی ترکی صحبت می کند.
دوستم مدتی بعد به من می گفت: من یکسال دخترم را دارم به کلاس زبان انگلیسی می برم و یک جمله نمی تواند بگوید ولی در سه ماه اول زبان ترکی را روان شد و الان براحتی صحبت می کند چون همواره این جملات و لغات را در جامعه و خانه می شنید.